Waar ben ik nou weer aan begonnen

Illustratie van de Emerson pianofabriek

Een tijdje geleden heb ik voor mijn verjaardag een keyboard gekregen. Gewoon een simpel keyboard met 61 toetsen, hij heeft niet eens een midi uitgang. Maar het is leuk om weer muziek te spelen en hij bevalt me daarvoor prima. Het deed me denken aan mijn kindertijd: toen gingen we tijdens kerst naar mijn tante in Brabant, die op een oude boerderij woonde. Daar, diep weggestopt in het huis, was een koude en muffe biljartkamer, zonder ook maar één raam naar buiten. Hier werden de drukke kinderen naartoe gewezen, om zich te vermaken met de biljarttafel, hometrainer, dikke kist met speelgoed, en achterin een buffetpiano.

Door de jaren heen raakten sommige toetsen hun beleg kwijt, en andere toetsen kwamen vast te zitten. De toetsen die wel goed werkten, klonken niet volledig zuiver meer. Maar toch was het altijd hartstikke leuk om willekeurige combinaties in te drukken op dat ding! Inmiddels is dat huis verkocht en zal die arme piano wel ergens in een houtkachel beland zijn.

Je snapt waar dit naartoe gaat. En anders snap je het nu wel. En anders anders weet ik niets te zeggen over je situatie. Op een dag zat ik marktplaats af te struinen, gewoon nieuwschierig. Goh, zo veel buffetpianos. €300, €100, €50, gratis... Vraag me af waarom ze zo goedkoop zijn. En toen zag ik een bijzonder gave piano. Voor een bijzonder gave prijs. Op de foto zag hij er bijna uit als nieuw, al het beleg zat nog op de toetsen en de afwerking van het hout leek nog netjes.

Foto van Marktplaats

Een antieke "Emerson". Na een korte internet excursie vond ik op deze site dat het een oud Amerikaans merk betreft, opgericht in 1849 en gestopt vanwege de tweede wereldoorlog. Op de site staan scans van meerdere catalogi (deze piano, een "style 14" is te vinden in die van 1889).

Foto van relevante cataloguspagina

Style 14, Cabinet Grand Upright.

New scale, three strings or unisons, 7⅓ octaves, ivory keys, patent repeating action, new patent full iron plate, rolling fall, patent swing desk, engraved or bronze panels, engraving on front and ends, extra carved trusses and patent mouse-guard pedal feet.

Foto van gerestaureerde soortgelijke piano
Een soortgelijke piano, gerestaureerd door Antique Piano Shop.

Snel maakte ik een afspraak, want ik zou wel niet de enige zijn die hem wilde hebben, al helemaal als hij gratis is...

Het was een wat koudere herfstdag, en ik reed op mijn trouwe brommer, gemaakt van echt Chinesium, naar het Groningse dorpje Huizen. Er werd door een vriendelijke vrouw opengedaan die mij naar de woonkamer begeleidde. Daar ontmoette ik de verkoper (weggever) John. Met hem liep ik weer de helft terug, naar een kamertje die mij qua mufheid aan de biljartkamer deed denken. Daar stond hij dan! De piano.

Het eerste wat mij opviel waren de krassen en beschadigingen op en aan het hout. Die waren op de foto toch minder duidelijk doorgekomen. Ook een aantal toetsen waren wat minder wit, maar nog wel intact! Toen ging ik maar eens kijken of hij nog geluid maakte. En ja! Elke toets deed het, alhoewel de een wat stroever dan de ander. En sommige toetsen kwamen niet meer omlaag. Maar de piano klonk prima. Er zat geen enkele toets bij die op zichzelf vals klonk, en de zuiverheid van akkoorden was ook niet te slecht. Zelfs de bassnaren klonken nog goed.

Ik deed de kap omhoog en keek bij de piano naar binnen. Het was in de piano erg stoffig, en het rook apart. Ik zag op het ijzeren frame een patentjaar, 1885-1886. Ik zag erop toe dat alle hamers en dempers nog bewogen, alhoewel sommige dus wat stroef. Enkele hamers bleven hangen in de aanslag. Ik bekeek het klankbord, en ik kon geen scheuren zien!

Ik wilde de achterkant even bekijken: een spinnenparadijs. Met enorm veel moeite kreeg ik samen met John de zware antieke piano een klein stukje van de muur af. Overal waren dunne grijswitte draadjes gespannen tussen de muur en de piano, die op mijn vest bleven plakken terwijl ik mijn best deed om zo veel mogelijk te zien in zo min mogelijk tijd.

Hierna vertelde hij mij doodleuk dat de piano al 40 jaar niet meer gestemd was. Het was van zijn broer geweest, die verhuisd was en geen ruimte meer had. Het was eigenlijk de bedoeling dat hij hem weer op zou halen, maar daar is het nooit van gekomen. Wat het verhaal van de piano daarvoor was, wist hij niet.

Al die tijd heeft de piano achter de vitrages gestaan, precies tussen 2 radiatoren in. Zo'n beetje het ergste wat je kan doen! Gelukkig werd de ruimte nooit gebruikt en waren de radiators consistent uitgebleven. Vandaar dat hij nog zo goed klonk.

Dus. De piano is, gezien de leeftijd van 130+ jaar, in goede staat. Hij is gratis. Sommige toetsen lopen wat aan, maar het is allemaal gewoon hout en vilt; in principe goed zelf te repareren, had ik bedacht, met in mijn achterhoofd een aantal YouTube filmpjes van pianorestauraties. Ik vroeg hem wanneer de piano uiterlijk weg moest.

"Dat moet wel lukken".

2023-12-09 in blog